Welke werkvormen dragen bij aan effectief en stimulerend literatuuronderwijs?
Stimulerende werkvormen
Om de literaire ontwikkeling en het leesplezier te bevorderen kun je verschillende werkvormen gebruiken. Deze zijn ook geschikt voor het integreren van de verschillende taaldomeinen. Voorbeelden zijn:
- Voorlezen
Hierbij kun je denken aan leraren en/of leerlingen die voorlezen, samen een boek of tekst lezen of die poëzie voordragen. Over de vele voordelen van voorlezen in het voortgezet onderwijs kun je lezen in dit artikel van Nicky de Boer (2019) op lezenslessen.nl.
- Vrij lezen
Bij deze werkvorm is er ingeroosterde tijd waarin de klas zelfstandig leest in een zelfgekozen boek of ander leesmateriaal. Hoe je dit kunt aanpakken in het voortgezet onderwijs lees je in dit artikel van Nicky de Boer (2023) op lezenslessen.nl.
- Boekgesprekken en debatten
Het gaat hier om individuele boekbesprekingen, gesprekken voeren over boeken, discussies en debatten.
- Creatief schrijven
Hierbij kun je denken aan het schrijven van eigen verhalen en gedichten, het bedenken van eigen eindes van verhalen, en fanfictie schrijven.
- Literaire analyse
Te denken valt aan het vergelijken van verschillende teksten (of media), het identificeren en bespreken van literaire technieken en stijlen en het schrijven van een recensie.
- Multimediale projecten
Denk aan het ‘vertalen’ van literatuur naar een podcast, filmpje, blog of drama.
- Excursie
Te denken valt aan een bezoek aan de Bibliotheek, deelname aan een literair evenement zoals Stap op de Rode Loper of een bezoek aan een theater of een literatuurmuseum.

In de gespreksmethode Begeleid Diep Lezen voor 4 en 5 vwo, ontwikkeld door Mira Beukering, stellen leraren hun leerlingen vragen over opvallend taalgebruik in literaire verhalen. Lees hierover meer in de handleiding Begeleid Diep Lezen (Stichting Lezen, 2024).
In het opiniestuk ‘Pubers die creatief leren schrijven, leren ook beter denken’ in Trouw bepleiten Micha Hamel en Els Stronks (2022) de combinatie van lezen en creatief schrijven.