Hoe raken leerlingen gemotiveerd om te lezen?
Voorwaarden voor leesmotivatie
In hoeverre motivatie intrinsiek of zelfgestuurd is, hangt af van de mate waarin voldaan wordt aan drie psychologische basisbehoeften: (1) autonomie, (2) competentie en (3) verbondenheid.
Vertaald naar lezen betekent dit dat leerlingen:
- de ruimte krijgen om zelf leeskeuzes te maken,
- vertrouwen hebben in hun eigen leesvaardigheid en worden uitgedaagd tijdens het lezen,
- zich gewaardeerd en gesteund voelen door relevante anderen – bijvoorbeeld leraren, medeleerlingen en ouders – en zich met hen verbonden voelen, door bijvoorbeeld samen over teksten te praten.
Daarnaast is het belangrijk dat leerlingen de waarde van lezen inzien en dat teksten aansluiten bij hun interesses.

Leesmotivatie kan context-gebonden zijn: heb je nú zin om te lezen, zijn er boeken voorhanden, en zijn er geen concurrerende activiteiten? In de publicatie Motief, middelen en gelegenheid (Sangers, et al, 2024) op de website van Stichting Lezen lees je meer over de relatie tussen langdurige leesmotivatie en situatie-gebonden redenen om te lezen.