Van theorie naar praktijk
Ben je op zoek naar publicaties waarin wetenschappelijke inzichten vertaald worden naar aanbevelingen voor het vormgeven van effectief leesonderwijs en het samenwerken aan een rijke leesomgeving? Op deze pagina vind je een overzicht van relevante boeken, rapporten, artikelen, brochures, handleidingen en websites.
Boeken en rapporten
De doorgaande leeslijn. De leesontwikkeling van 0-20 jaar (2020)
Stichting Lezen (Amsterdam: Stichting Lezen)
De doorgaande leeslijn geeft een beschrijving van de leesontwikkeling van kinderen en jongeren en van de factoren die bepalend zijn voor het opgroeien tot lezer.
Download
Download
Rijke taal (v)mbo. Taaldidactiek voor het (voorbereidend) middelbaar beroepsonderwijs (2023)
Koeven, E. van & Smits, A (Amsterdam: Boom uitgevers)
Dit boek beoogt een brug te slaan tussen theorie en praktijk en laat zien hoe je duurzaam, betekenisvol taal- en leesonderwijs geeft, zodat elke leerling zijn taalbasis kan vergroten.
Artikelen
Goed kunnen lezen is essentieel voor alle vakken (2023)
Kennistafel Effectief Leesonderwijs (PO-raad, VO-raad en NRO)
Een vaksectieoverstijgend team van De Bonifatius mavo zette een leesoffensief in om de leesvaardigheid bij de leerlingen te verbeteren. Zo voerden ze onder andere schoolbreed (begeleid) vrij lezen in, waar iedereen aan mee doet. Paul van den Broek schreef bij dit praktijkvoorbeeld een wetenschappelijke reflectie, die ook in dit artikel te lezen is. Download
Bonifatius Mavo brengt met eigen bibliotheek boeken dicht bij de leerling (2024)
Boomsma, D. (Dagblad De Noordoostpolder, 24 oktober 2024)
Artikel over de opening van de schoolbibliotheek van de Bonifatius mavo, in het hart van de school. Leraar Nederlands en leescoördinator Linda Vos geeft een toelichting op de werking van de bibliotheek in de praktijk. Lees het artikel
Drie praktijkvoorbeelden van succesvol lezen van hele boeken op het vmbo (2025)
Lips, M., Gardeijn, A. de, Vos, L. Klaver, M.J. & Stronks, E. (Handboek Didactiek Nederlands)
In dit artikel worden drie praktijkvoorbeelden van het succesvol lezen van hele boeken op het vmbo gepresenteerd. Het artikel start vanuit de vraag hoe je vmbo-leerlingen aan het lezen krijgt. Lees het artikel
Leesbeleid snakt naar coherente aanpak met eenduidige visie (2023)
Rijkers, J. & Poel, K. van de (Den Haag: De Taalunie)
In dit opiniestuk wordt opgeroepen om een coherente aanpak te ontwikkelen waarin een taal- en leesbeleid wordt uitgebouw dat over alle vakken heen loopt en waarbij aandacht wordt besteed aan kennisopbouw, werken met kwalitatieve (rijke) teksten en het aanbieden van leesopdrachten die aansluiten bij de belevingswereld van de leerlingen. Lees het artikel
Beter én graag lezen voor elke leerling: naar een duurzaam leesbeleid op school (2018)
Rogiers, A., Vansteelandt, I., Keer, H. van, & Tilburg, S. van (Fons, 10-14)
Dit artikel beschrijft hoe een sterk uitgewerkt leesbeleid een belangrijke meerwaarde vormt voor een leesbevorderend klimaat in de klas en op school. Lees het artikel
Zes bouwstenen van een kwalitatieve leesomgeving (2020)
Tilburg, S. van (Antwerpen, België: Iedereen Leest)
Artikel waarin de zes bouwstenen van een kwalitatieve leesomgeving worden beschreven. Per bouwsteen wordt uitgelegd hoe onderwijsprofessionals dit kunnen realiseren in de praktijk. Lees het artikel
Brochures en handleidingen
Kwaliteitswaaier: Effectief Onderwijs in Begrijpend Lezen. Samen aan effectief leesonderwijs werken (2024)
Snel, M. (Kennistafel Effectief Leesonderwijs)
De kwaliteitswaaier bevat een overzicht van de bouwstenen voor effectief leesonderwijs en activiteiten waarmee je als onderwijsprofessional hieraan kan bijdragen. Download
Evidence-informed effectief leesonderwijs (2023)
Leeuw, S. de, Prokic-Breuer, T., Dikmans, M., Bootsma, M., Naaijkens, E. & Capelleveen, S. van (Maastricht: EducationLab)
Deze toolkit biedt handvatten om bij jou op school aan de slag te gaan met evidence-informed taal-leesbeleid. Hierbij is de filosofie van het 5D-model als uitgangspunt genomen, waarbij verschillende fases binnen een cyclisch verbeteringsproces kunnen worden onderscheiden. Download
Websites
Taalbeleid.be
Centrum voor Taal & Onderwijs (KU Leuven)
Deze website biedt informatie en materialen om zelf aan de slag te gaan met een taalbeleid, met als doel om ook jouw visie over taalbeleid te verscherpen en samen te blijven werken aan taal. Geschreven voor de Vlaamse context, maar ook goed bruikbaar in Nederland. Bekijk de website
Beroepsvereniging Mediathecarissen Onderwijs
BMO
Website van de Beroepsvereniging Mediathecarissen Onderwijs. Hier staat onder meer beschreven hoe een mediatheek een effectieve bijdrage kan leveren aan leesbevordering en taalvaardigheid, bijvoorbeeld door middel van een actuele collectie die aansluit bij het curriculum van de school. Bekijk de website