Onderzoek
Wil je meer weten over onderzoek naar het belang van lezen bij de talen, zaakvakken, en beroepsgerichte vakken en hoe kennis de taal- en leesontwikkeling van alle leerlingen kan versterken? Op deze pagina vind je een overzicht van relevante onderzoeksrapporten, artikelen en websites over lezen in alle vakken.
Rapporten en proefschriften
Meertalige leerlingen ondersteunen in het leesonderwijs. Een literatuurstudie naar meertaligheid, lezen met begrip en leesmotivatie (2024)
Wouters, E., Popta, M. van, Dekker, S., & Smit, J. (Amsterdam: Stichting Lezen)
In deze literatuurstudie naar meertaligheid, lezen met begrip en leesmotivatie gaan de onderzoekers in op de rol van taal bij leren, op de taal- en denkontwikkeling van meertalige leerlingen en op de inzet van meertaligheid in de klas. Download
Haal meer uit meertaligheid: omgaan met talige diversiteit in het basisonderwijs (2016)
Praag, L. van, Sierens, S., Agirdag, O, Lambert, P., Slembrouck, S, Avermaet, P. van, Braak, J. van, Craen, P. van den, Gorp, K. van, & Houtte, M. van (Leuven/Den Haag: Uitgeverij Acco)
In dit boek worden onderzoeksbevindingen beschreven over de inzet van thuistalen in het onderwijs. Het biedt concrete handvatten om taaldiversiteit te benutten voor het verbeteren van interactie en begrip, zowel in vaklessen als bij taalontwikkeling. Hoewel dit boek zich richt op het basisonderwijs, zijn de bevindingen en strategieën ook waardevol voor het voortgezet onderwijs.
Artikelen
Does vocabulary knowledge matter in the effectiveness of instructing reading strategies? Differential responses from adolescents with low academic achievement on growth in reading comprehension (2023)
Okkinga, M., Gelderen, A. van., Schooten, E. van, Steensel, R. van, & Sleegers, P. (Reading and Writing, 36(10), 2549-2575)
Dit artikel onderzoekt of leesstrategie-instructie even effectief is voor alle leerlingen. De onderzoekers keken specifiek naar leerlingen met lage schoolprestaties, en of hun woordenschatniveau invloed heeft op het leereffect. Download
Taakgericht lezen en schrijven van vmbo’ers; Verschillen in de aanpak van leerlingen en kwaliteit van hun taakuitvoering (2020)
Milliano, I. de & Gelderen, A. van (Levende Talen Tijdschrift, 21(4), 3-15).
Deze praktijkgerichte studie laat zien hoe vmbo-leerlingen lezen en schrijven inzetten bij het uitvoeren van vakgerichte taken. Het artikel biedt inzicht in strategiegebruik en taakaanpak, en de relatie met de kwaliteit van hun werk. Lees het artikel
Iedere les een Nederlandse taalles? Taal-en vakonderricht in het beroepsonderwijs (2013)
Elbers, E. (Levende Talen Tijdschrift, 14(4), 14-27).
Dit artikel doet verslag van een literatuurstudie naar Nederlands en internationaal onderzoek over geïntegreerd taal– en vakonderwijs tussen 1995 en 2011 en laat de effectiviteit hiervan zien. Lees het artikel
Iedereen kan meedoen in de natuur- en techniekles (2020)
Noorden, S. van, Hajer, M., & Smit, J. (Tijdschrift Taal, 10(16), 20-26)
In dit artikel worden onderzoeksresultaten beschreven naar een inclusieve aanpak tijdens natuur- en technieklessen in heterogene bovenbouwgroepen in het primair onderwijs. Het gaat om Nederlandse ervaringen binnen een internationaal onderzoek naar inclusief, taalgericht onderwijs. Deze bieden ook waardevolle inzichten voor het voortgezet onderwijs. Lees het artikel
Websites
Het belang van leerkrachten als leesbevorderaars (2025)
Stichting Lezen – Leesmonitor (Amsterdam: Stichting Lezen)
De website De Leesmonitor maakt onderzoek toegankelijk voor de praktijk. In dit artikel wordt beschreven hoe leraren – die zelf veel lezen – in hun lessen meer aandacht aan leesbevordering besteden. Bekijk de website